اظهارات الهام علی اف علیه ایران با واکنش های بسیاری روبه رو شد

قدرنشناسی باکو

همدلی| محســن رفیق: لفاظی های رئیس جمهــور آذربایجان در مورد ایــران، همچنان با واکنش های گسترد ه ای از سوی برخی مسئوالن سیاســی و همچنین مردم روبه رو شده است. در حالی که در روند جنگ آذربایجان با ارمنســتان در مناقشــه قره باغ، مقام هــای ایرانی از مواضع آذربایجان حمایت کرده و حتی چند تن از ائمه جمعه شــهرهای آذری زبان هــم در حمایت از جمهوری آذربایجان، خطابه هایی سر داده بوده اند، اما به نظر می رسد باکو در ازای همراهی و سپاس، میل به ناســازگاری با تهران دارد. آذربایجان، راه را بر کامیون داران ایرانی مســیر ارمنستان بسته است. از آنان طلب عوارضی جدید می کند. چند کامیون دار ایرانی را بازداشت کرده است و در گامی پیشتر، از مانور نظامی ایران در درون مرزهای خود با تعابیری عجیب یاد می کند. این در حالی است که باالترین مقام سیاسی این کشور یعنی رئیس جمهور این کشور در همراهی با برخی نمایندگان مجلس در این کشور، این روزها با برخی عباراتی نسنجیده در مورد ایران سخن گفته اند و به عقیده بسیاری از ناظران سیاســی، بیشتر از حد خود، سخن رانده اند. الهام علی اف، که در اصل با حمایت اردوغان توانسته اســت منطقه مورد اختالف با ارمنســتان یعنی قره باغ را به تصرف درآورد، روز یکشــنبه در اظهاراتی توهین آمیز در مورد مانور نظامی ایران، اعالم کرد: "این یک رویداد بســیار تعجب آور است. این حق حاکمیتی آن ها است، امــا چرا حــاال و چرا در مرز ما؟ چــرا زمانی که ارامنه در جبرائیل، فضولی و زنگالن بودند، چنین رزمایش هایی در کار نبود؟ چرا پس از آزادسازی ایــن زمین ها پس از 3۰ســال اشــغال برگزار می شود؟" او همچنین با اتهام زنی به ایران گفت: "این اولین باری نیست که کامیون های ایرانی به صورت غیرقانونی به منطقه قره باغ سفر می کنند. این چیزی است که به طور مداوم در جریان دوران اشغال قره باغ توسط ارمنستان رخ می داده است." از سوی دیگر یک نماینده مجلس آذربایجان نیز در سخنانی علیه ایران، گفته بود: "ایران را از نقشه جهانی حذف می کنیم، ایران را تجزیه و به تمام نقاط ایران پرچم ترک را می‌زنیم." در همین زمینه، ســعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص مطالب بیان شــده از ســوی رئیس جمهــور آذربایجان در فضای رســانه ای، اظهار کرد:»در حالی که روابط خوب و محترمانه ای میان دو کشور وجود دارد و مسیرهای معمول ارتباطات میان دوطرف در باالترین سطح وجود دارد، بیان آن به این شــیوه مایه تعجب است.« سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین اضافه کرد:»در این زمینــه و موضوعات دیگر مرتبط با آن، در دیدار دو وزیر امور خارجه در حاشــیه نشســت اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، رایزنی های جدی و دقیقی صورت گرفت و توافق شــد در یک بستر مناسب این گفت وگو ها ادامه پیدا کند.« او در ادامه خاطرنشان کرد: »جمهوری اســالمی ایران همواره مخالفت خود با هرگونه اشغال سرزمینی را اعالم داشته و بر لزوم احترام به تمامیت ارضی کشــورها و مرزهای شناخته شــده بین المللی تاکید کرده است. ضمن آنکه رعایت حسن همسایگی و همجواری از مهم ترین موضوعاتی است که انتظار می رود از سوی همه همسایگان مورد توجه قرار گیرد.« ســخنگوی وزارت امــور خارجــه همچنین در خصوص مانور انجام شــده از سوی کشورمان در مناطق مرزی شــمال غرب تاکید کرد: »این یک موضوع حاکمیتی اســت و برای آرامش و ثبات کل منطقه انجام می شود. البته روشن است که جمهوری اسالمی ایران، حضور هرچند نمایشی رژیم صهیونیســتی در نزدیکی مرزهای خود را تحمــل نخواهد کرد و درایــن رابطه هر اقدامی را که بــرای امنیت ملی خــود الزم بداند انجام خواهــد داد.« مجلــس هم واکنش نشــان داد. عباس محمودزاده سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاســت خارجی مجلس، ضمن واکنش به موضع گیری رئیس جمهــور آذربایجان بعد از مانور نظامی ایــران در نزدیکی رود ارس، گفت: »ما در سیاســت خارجی یکسری اصول داریم و بر آن ها پایبند هســتیم؛ از اصول و اولویت های ما در سیاســت خارجی مان تقویت ارتباطات با کشورهای همسایه است و کشور آذربایجان هم از همسایه های ما اســت. جمهوری اسالمی در مناقشــه یا جنگ قره باغ که برای آزادسازی این در کنار مردم آذربایجان ً منطقه انجام گرفت، رسما ایستاد، در باالترین سطح مقام جمهوری اسالمی قره باغ ً و علنا ً ایران یعنی مقام معظم رهبری رسما را جزو خاک آذربایجان اعالم کرده و بر اساس این واقعیت، بر پایان اشغال این منطقه تاکید کردند.« او با اشــاره به این که ملت ایــران در کنار مردم آذربایجان برای آزادســازی قره باغ ایستاد، ادامه جمهوری اسالمی ایران عالقه مند ً داد: »طبیعتا تنش با هیچ کدام از کشورهای همسایه نیست و سیاستش هم دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر هم نیست. منتها یک اتفاقاتی افتاده است؛ بعد از آزادســازی قره باغ یــک جابه جایی هایی صورت گرفت و یــک قدرت های دیگری هم بر اســاس آن توافقی که بین کشورهای دخیل بر مناقشه بود، وارد مسئله شدند، از جمله روسیه که نیروهایشان در منطقه بر اساس قراردادی که بسته شد حضور دارند و این موضوع باعث شکل گیری نظم جدیدی در جغرافیای منطقه شده است که طبیعتا قوانین، مقررات و رفتار کشورها با توجه به شرایط جدید یک زمانی طول می کشد تا با این نظم جدید منطبق شود.« این نماینده مشکین شــهر در مجلس شورای اسالمی همچنین خاطرنشــان کرد: »ما ضمن تاکید بر اصول و اولویت های خودمان توصیه مان این است در خصوص کارهای فنی در ارتباطات با مراودات به دستگاه های مسئول زمان داده شود و تنظیم شوند؛ چراکه این مناسبات باید بازتعریف و روز به روز تقویت شوند و موانع این ارتباط نیز باید برداشته شوند.« او ادامه داد: »من هم صحبت های رئیس جمهور آذربایجان را دیدم انتظار این است که مواضع به گونه ای باشــد که بین کشــورها و همســایگان سوءتفاهم ایجاد نشــود، باالخره اختالف انگیزی، مناقشه و تنش انگیزی در منطقه به نظر من به نفع مجموعه هایی است که آرامش، صلح، انســجام، مراوده و حســن همسایگی را نمی خواهند.« سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسالمی همچنین تاکید کرد: »یکســری از قدرت ها و عوامل آن ها باالخره عالقه مند هستند در منطقه بین ملت ها شکاف، تنش و گالیه ایجاد شود، مجموعه هایی مانند رژیــم صهیونیســتی آرزو می کنند بین همســایگان به ویژه همســایگانی که مسلمان هستند، مناقشات و اختالفاتی صورت گیرد؛ من بــه برادرانمان در آن طــرف مرزها توصیه ام این است که به حساسیت ها دقت کنند و مالحظات بیشتری داشته باشند به نظر من این مسائل حل خواهد شد.« او خاطرنشان کرد: »همان طور که گفتم ما بر اصول و اولویت هایمان پایبند هستیم و تا استقرار این نظم جدید یکسری کارهای فنی بایــد در حوزه قوانین و مقررات صورت گیرد. هر کشــوری هم قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و اصوال باید به قوانین و مقررات هم اخترام بگذرایم.« از سوی دیگر، محسن پاک آیین سفیر پیشــین ایران در باکو نیز، در تحلیل وقایع رخ داده در روزهای اخیر در مرز ایران و ارمنســتان و همچنین اظهارات خصمانه برخی نمایندگان پارلمان آذربایجان گفت: »مسئله پیش آمده این اســت که رانندگان ایرانی معموال از مرز نوردوز وارد ارمنستان می شــدند و بعد از مسیر کاپان به گوروش به ســمت ایروان می رفتند و االن ۲۱ کیلومتر از گوروس در حاکمیت ارضی جمهوری آذربایجان قرار گرفته و این کشور معتقد است باید در این مرز اعمال حاکمیت کرده و از کامیون هایی که از این مرز می گذرند عوارض دریافت کرده و مانع از حرکت به سمت قره باغ شود.« این سفیر پیشــین ایران در باکو در واکنش به اظهارات خصمانه چند تن از نمایندگان مجلس آذربایجــان نیز گفت: »چند نفــر از نمایندگان مجلس آذربایجان معموال این حرف ها را می زنند که این ها به آمریکا وابسته بوده و مردم آذربایجان هم به خوبی این افراد را می شناســند و موضوع دریافت پول یک بار در احزاب متبوع این افراد نیز مطرح شده است. برخی از نمایندگان هم سهوا در زمین ارمنســتان بازی می کنند؛ چراکه این کشور هم از تنش در روابط تهران و باکو استقبال می کند. ترکیه هم به دلیل خصومت با ارمنستان اقدامات تحریک آمیزی انجام می دهد اما آنکارا هم بداند که باید در ایجاد اســتقرار ثبات در منطقه حرکت کند. این را آذربایجان بداند که رانندگان ایرانی به صورت سنتی از این منطقه عبور کرده اند و باید سریعا آزاد شوند؛ چراکه در غیر اینصورت ایران هم می تواند چنین مشــکالتی برای حمل و نقــل کامیون های آذربایجانــی ایجاد کند اما جمهوری اسالمی ایران همچنان خویشتنداری را در دستور کار قرار داده است.« پاک آیین در خصوص ابراز نگرانی ها از نفوذ البی صهیونیســم در جمهوری آذربایجان نیز گفت: »حضور اسرائیل در آذربایجان و منطقه آسیای میانه و قفقاز همواره وجود داشته یعنی به دلیل درگیری های اخیر نبوده اما یکی از سیاست های اسرائیل هم بزرگنمایی حضور خود برای تبلیغات داخلی و خارجی اســت و آذربایجان همواره در دیدارهــای دوجانبه این اطمینــان را داده که هیچ گاه اجازه تعرض به ایران از خاک آذربایجان را نخواهــد داد، در نتیجه الزم اســت عالوه بر مراقبــت از تحریکات رژیم صهیونیســتی این ترفند آن ها را هم شــناخته و بر مبنای واقعیت تصمیم گرفته شود.«